Uluslararası Basketbol Federasyonu (FIBA) ile Uluslararası Spor Çalışmaları Merkezi (CIES), dünya basketbolunun göç eğilimlerini ele alan Uluslararası Basketbol Transfer Raporu’nun 14. sayısını yayımladı. 2024-2025 sezonunu kapsayan rapor, uluslararası transferlere dair güncel veri ve eğilimleri ortaya koydu. Veriler, CIES Spor Gözlemevi’nin analizleriyle birlikte değerlendirildi.
Uluslararası transferlerde yüzde 120’lik artış
Yeni rapora göre, 2024-2025 sezonunda uluslararası düzeyde toplam 13.555 transfer gerçekleşti. Bu sayı, önceki sezonki 13.149 transferin de üzerine çıkarak şimdiye kadarki en yüksek düzeye ulaştı. İlk kez 2010-2011 sezonunda yayımlanan rapordan bu yana, uluslararası transfer sayısında yüzde 120 oranında bir artış yaşandı. Toplamda 10.136 bireysel oyuncunun uluslararası transferlere dahil olduğu sezon, geçen yıla göre yüzde 2,3’lük bir artış anlamına geliyor.
Transferlerin yüzde 76’sı erkeklerde, yüzde 24’ü kadınlarda
Transferlerde cinsiyet dağılımı erkek oyuncular lehine yüksek bir oranda devam ediyor. 2024-2025 sezonunda gerçekleşen tüm uluslararası transferlerin yüzde 76’sı erkek oyunculara, yüzde 24’ü kadın oyunculara ait oldu. Bu oranlar, kadın basketbolunun uluslararası görünürlüğünün arttığına işaret ederken, erkek oyuncuların dolaşımının hâlâ baskın olduğunu ortaya koyuyor.
Ulusal U21 oyuncuları liglerde süre alamıyor
Rapor, 21 yaş altı ulusal oyuncuların liglerdeki durumuna da dikkat çekiyor. U21 oyuncular, ülkelerindeki liglerde yeterince süre alamıyor. Verilere göre genç oyuncular, sadece yüzde 15.6 oranında temsil edildi ve maç başına ortalama 5.1 dakika süre bulabildi. Tüm ligler genelinde, genç oyuncuların maç içi ortalama süreleri 10 dakikanın altında kaldı. Bu tablo, yerel gelişim programlarının etkisiz kaldığını ve genç yeteneklerin rekabetçi seviyelere ulaşmakta zorlandığını gösteriyor.
Göç dengesi: Amerika ihracatçı, Avrupa ithalatçı
2013-2014 sezonundan bu yana değişmeyen göç dengesi trendi bu yıl da sürdü. Amerika bölgesi en büyük ihracatçı olurken, Avrupa en büyük ithalatçı pozisyonunu korudu. – En çok oyuncu ihraç eden ülke: ABD (1.994) – En çok oyuncu ithal eden ülke: İspanya (931 ithalat / 628 ihracat) – En yüksek pozitif denge: ABD (+1.552) – En yüksek negatif denge: İspanya (-303) Afrika, Asya ve Okyanusya bölgeleri ise göç hareketlerinde daha dengeli kaldı. Afrika’nın transfer dengesi önceki yılla aynı kalarak 27 olurken, Asya ve Okyanusya bölgeleri yaklaşık +50 civarında iyileşme kaydetti.
Türkiye: Yurtdışına giden oyuncu oranı arttı
Türkiye özelinde yayımlanan veriler dikkat çekici gelişmelere işaret ediyor. Türkiye’nin ülke dışına gönderdiği yerli oyuncu oranı yüzde 10,7’den yüzde 15,7’ye yükseldi. Buna karşın, yurtdışından geri dönen yerli oyuncu oranı 6,6’dan 5,1’e geriledi. – Türkiye genel oyuncu transfer verileri: – İhracat: 287 – İthalat: 256 Bu veriler, Türk basketbolcuların yurt dışında daha fazla fırsat aradığını ancak yurda dönüşlerin azaldığını gösteriyor.
Lig bazlı karşılaştırmalar: Türkiye 4. sırada
Liglerin yaş ortalaması ve yabancı oyuncu oranları da raporda önemli bir yer tuttu: – En yüksek yaş ortalaması: Japonya (28.5) – Türkiye yaş ortalaması: 26.9 ile 4. sırada – En fazla yabancı oyuncu yüzdesi: İspanya (%74.8) – Türkiye: %57 ile 5. sırada
Yabancı oyuncuların maç süresi azaldı
Türkiye Basketbol Süper Ligi’nde yabancı oyuncuların maç başına süre ortalaması, önceki sezona göre düştü: – 2023-2024 sezonu: 25.4 dakika – 2024-2025 sezonu: 21.3 dakika Bu düşüşle birlikte Türkiye, bu alanda 7. sıraya geriledi. Liderlik ise Polonya (23.6 dakika) ortalamasıyla dikkat çekti.
Milliyet çeşitliliğinde Türkiye 4. sırada
Liglerde temsil edilen uyruk sayısında Türkiye Ligi, 2024-2025 sezonunda 27 farklı milliyetten oyuncuya ev sahipliği yaptı. Bu alanda: – İspanya: 50 – Fransa: 36 – Almanya: 32 – Türkiye: 27 Bu çeşitlilik, Türkiye Ligi’nin uluslararası cazibesini ve rekabet gücünü artıran faktörler arasında değerlendiriliyor.
Genç oyuncu temsili: Türkiye 10. sırada
21 yaş altı oyuncuların kadro içerisindeki oranı bakımından Türkiye, yüzde 13.3 ile 10. sırada yer aldı. İlk üç sırada ise: – Brezilya: %27.1 – BNXT Ligi: %26.2 – Arjantin: %25.1 Bu veriler, Türkiye’nin genç oyunculara yatırım konusunda gelişim alanı olduğunu gösteriyor.